ÖNEMLİ OLAN EVRENSELİ YAKALAMAK

2010 yılında kurulan İngiliz kukla tiyatrosu String Theathre, kurulduktan sonra, Hindistan, Macaristan, Endonezya, Fransa gibi birçok ülkede gösteriler düzenledi. Ekibin Stan Middleton ile birlikte 2 kuklacısından biri olan Soledad Zarate ile kukla dünyası üzerine konuştuk. Bir kukla gösterisinde kukla aktörünün yapamadığı şeyi yaptığında ve oyunun en iyi etkiyi evrensel değerler üzerinden kurulduğunda verdiğini söyleyen Zarate, sanatçılar üretime devam ettikçe kuklaların yaşayacağını, kendilerinin bu konuda üstlerine düşeni yaptıklarını söylüyor.

Kukla, izleyicinin hayal dünyasında geniş yerler açacak hikayeler anlatmayı sağlayan bir araçtır. Kuklaya aktörün yapamayacağı şeyi yaptırdığınızda en iyi etkiyi oluşturursunuz. Mesela böcekler, sirk oyunları yapabilir.

Sanatçılar oyun üretmeye ve sahnelemeye devam ettikçe kuklalar yaşayacaktır. Biz kendi üstümüze düşeni yaparak oyunlarımızda geleneksel tekniklerle kukla oynatıyor, karakter, sahne yaratıyor ve bunları çağdaş ve evrensel temalarla sahneliyoruz.

Kuklaya gösterilen tepkiler, ülkeden ülkeye değişiyor. Örneğin Hindistan’daki seyirci çok ilgiliydi ve her sahneyi alkışlıyorlardı. İzleyiciler tepkilerini farklı şekilde belli ediyorlar. Örneğin bazı kültürlerde sahnede diyalog olmasına alışkın olan seyircinin diyalogsuz ve mimiksiz oyun karşısında biraz kararsızlık içinde olduğunu hissedebiliyorsunuz. Oyunlar, en iyi etkilerini seyircinin kendi kültürel yapısı ile çakışmayacak evrensel temalara odaklı olduğu zaman oluşturabiliyor.

Kuklayı öğrenmenin en iyi yolu bu işin ustası birinin yanında çalışmak, yakınında olmaktır. Üniversite düzeyinde kurslar da var ama bunlar patikten çok teorik içerik sunuyor. Tabii tercihiniz, ne öğrenmek istediğinize göre de değişir.

Kukla geçmişte bir muhalefet aracı olarak kullanılırdı. İngiltere’de 17.yüzyılda ortaya çıkan Punch, bunun iyi bir örneğidir. Bugün bunu daha politik-radikal tiyatro içeriğinde kullanan Bread&Puppet gibi modern kumpanyalar da vardır.