DUYGULARI KONTROL EDEBILMEK
Elit spor dünyasında gerçekten başarılı olmak için ne
gerekiyor? En önemli anda elinizden gelenin en iyisini yapma yeteneği, baskı
altında performans göstermenin temel bir parçasıdır. Bu yetenek öğretilebilir,
öğrenilebilir ve geliştirilebilir mi?
Bazı sporcular, neden baskı altında diğerlerinden
daha iyi performans gösterirler ve baskı
altindaki ortamlarda başarılı olmak için neler gerekmektedir. Ancak sporda
duyguları bu kadar karmaşık hale getiren şey, müsabaka sırasında hiçbir
duygunun gerçekten iyi ya da kötü olmamasıdır. Örneğin, öfke daha çok
çabalamanıza neden olabilir ama aynı zamanda elinizdeki göreve odaklanmanızı da
kaybetmenize neden olabilir.
Aynı duyguyu yaşayan iki kişi bile farklı tepkiler
verebilir. Dolayısıyla, çok fazla şut kaçırmaktan utanan bir futbolcu topu
almaktan çekinebilirken, bir başkası kendini kurtarmak için daha fazla top
isteyerek tepki verebilir.
Staffordshire Üniversitesi'nden Profesör Marc Jones
tarafından yapılan araştırma, sporcuların yarışırken duygularını nasıl daha iyi
yönetebileceklerine dair büyüleyici bilgiler sunuyor. Onun araştırmasına
dayanarak sporda duyguları kontrol etmek için gerekli olan ipuclarina bakacağız.
Müzik:
Müzik dinlemek bir sporcunun duygularini
kontrol edebilmesi için harika bir yoldur. Örneğin neşeli veya ilham verici bir
müzik, sporcunun özgüvenini ve motivasyonunu artırarak saha performansının daha
iyi olmasını sağlar. Müzik, uyarılma düzeylerini artırmanın bir yolu olarak
işlev görürken aynı zamanda dikkat dağıtıcı düşüncelerin engellenmesine de
yardımcı olur.
Kendi Kendine Konuşma:
Olumsuz kendi kendine
konuşma, zayıf bir duygusal duruma yol açar ve bu da atletik performansa zarar
verir. Bunu, "Son maçımda gerçekten iyi oynadım" veya "Bunu daha
önce başardım, şimdi yapabileceğimi biliyorum" gibi olumlu iç konuşmalarla
değiştirmek, olumsuz duygulara karşı koyar ve olumlu duygular da yaratır. Bu
olumlu kendi kendine konuşma, mutluluk gibi yararlı duygular yaratır. Elit
seviyedeki artistik patencilerin %76'sı rekabet stresiyle başa çıkmak için bu
tekniği kullanıyor.
Rahatlatıcı, Olumlu Hayaller:
Kendinizi rekabetten dolayı stresli buluyorsanız veya
başarısız olmaktan endişeleniyorsanız, gol atmak gibi olumlu senaryolar hayal
etmeyi deneyin. Wayne Rooney genç bir atletken yatakta uzanıp gol attığını ve
defans oyuncularının etrafında top sürdüğünü hayal ederdi. Bugün bu
görselleştirme tekniklerini kullanıyor ve başarılarından dolayı onlara
güveniyor.
Dayanıklılığa, kontrole ve güvene odaklanan imgelerin
motivasyonun, duygu düzenlemenin ve kendine inanmanın artmasına yol açtığı
bulunmuştur. Bu, maçtan önceki gece veya yarışmaya çıkmadan hemen önce
uygulamak için harika bir tekniktir.
Kendini Engelleyen Zorlu Düşünceler:
Performansınızı engellemeden, yardımcı olduğundan
emin olmak için davranışlarınızı hem saha içinde hem de saha dışında sürekli
olarak gözden geçirmeniz önemlidir. Eğer enerji harcıyorsanız ve size zarar
veren davranışlara odaklanıyorsanız, enerjinizi boşa harcıyorsunuz demektir.
Bu çalışmada elit bir tenis oyuncusuna, kariyeri
boyunca hakemle kaç kez tartıştığı ve bunun ne sıklıkta bir kararın
değişmesiyle sonuçlandığı (çok nadiren) soruldu. Kazandığı sonuçla
karşılaştırıldığında boşa harcanan enerji arasındaki devasa fark, odaklanmayı
seçebileceği daha iyi şeyler olduğunu fark etmesine yardımcı oldu.
Korkularınızla Yüzleşin:
Başarısızlık Korkusu hakkında, psikologlar insanların
durumlarla başa çıkmasinın üç yolu olduğuna inanıyor. Bunlar; Kaçınmacı,
Duygusal ve Sorun Odaklı. Diyelim ki bahçenizdeki yılanlardan endişe
ediyorsunuz. Bir daha asla bahçenize girmemeye (kaçınma odaklı) veya arka
bahçenizde yılan olmasının o kadar da kötü olmadığına kendinizi ikna etmeye
(duygu odaklı) veya bahçenize gidip yılanlardan kurtulmaya (problem odaklı)
karar verebilirsiniz.
Kaçınmacı ve duygusal odaklı başa çıkma kısa süreli
bir rahatlama sağlayabilirken, sorun odaklı başa çıkma, sorunu doğrudan ele
alarak uzun vadeli kazanımlar elde etmenize olanak tanır. Devekuşu olup
kafanızı kuma gömmeyin. Bir şey sizi endişelendiriyorsa, onu nasıl daha iyi
hale getirebileceğinizi düşünün.
Yorumlar
Yorum Gönder