ORTADOĞUDA FUTBOLUN POLİTİK DİLİ

 

 

Mısır’da milyonların takip ettiği futbol ligi bir yıl aradan sonra geçen hafta yeniden başladı. El-Ehli ve El-Masri takımları arasında geçen yıl oynanan maç sonrasında olaylar çıkmış, 74 kişi ölmüştü. Olaylardan sorumlu tutulan 21 sanık önceki hafta idama mahkum edildi. Ancak futbol taraftarlarının protestoları dinmedi, karar sonrası El Masri taraftarları yine sokaklara döküldü. Protestolarda 27 kişi daha öldü.

Peki tüm bunları sadece holiganizm ile açıklayabilmek mümkün mü? Hayır. Çünkü tıpkı dünyanın geri kalanında olduğu gibi. Ortadoğu’da da futbol hiçbir zaman sadece futbol olmadı. Stadyumlar; siyasi ve bireysel özgürlük taleplerinin dile getirildiği semboller haline geldi.

Arap Baharı’ndan önce Ortadoğu’da diktatörlerin kesinlikle müdahale edemediği iki yer vardı: Camiler ve futbol sahaları. Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri tam anlamıyla futbol delisi ülkeler. Bu coğrafyada insanlar, din dışında hiçbir şeye futbola olduğu kadar tutkuyla bağlı değil.

2000’lerden itibaren Mısır’daki futbol fanatikleri internet sayesinde İtalya ve Sırbistan’daki Ultraları keşfettiler. Bu ülkelerdeki Ultraların devletten bağımsız hareket ettiklerini gördüler. Onlar da bunu örnek aldı ve Stad devletin değil bizimdir dediler. Mübarek rejiminin son dört yılında polisle Ultralar arasında her hafta çatışma vardı. Dolayısıyla da Ultralar çok politize oldular ve sokak çatışmasında tecrübe kazandılar. Ultralar bugün Mısır’da Müslüman Kardeşler’den sonra ikinci büyük sivil hareket.

Ortadoğu’da hemen her futbol kulübünün şu veya bu şekilde siyasetle ilgisi var. Bölgede politika, futbolun içine bir şekilde yerleşmiş durumda. Kendi ulusal ve etnik kimliklerini yerleştirmek için de Ortadoğulu halklar için futbol çok önemli bir araç. Filistinliler için de futbol Filistin’i haritaya sokmak ve ulusal kimliklerini inşa etmek için çok önemli. Sonuçta Filistin takımı başka bir ülkeye maç yapmaya gittiğinde orada Filistin bayrağı da asılıyor.

Suriye’nin futbolda başarılı olmasının rejim için sembolik önemi var. Suriye’de iki büyük milli futbol kulübü var, bir tanesi ordunun takımı olan Al-Jaish. Diğer büyük takım ise Esad’a bağlı güvenlik güçleri olan Şebbiha polislerinin kurduğu bir kulüp. Suriye milli takımının başarılı olmasının en büyük sebebi, rejimin mevcut sistemin hala işlediğini gösterme çabası.

Körfez ülkeleri çok büyük futbol yatırımcıları. Kendilerini bu şekilde uluslararası topluma entegre ediyorlar. Ayrıca Batılı ülkelerle büyükelçilikler vasıtasıyla kuramayacakları denli yüksek seviyede bağlantılar kuruyorlar. Futbola yatırım yapmak iş fırsatlarını da geliştiriyor.