ÇALDIRAN SAVAŞI

            İran’da  Akkoyunluların mirasına sahip  çıkan Şeyh Cüneyd ve oğlu Şah  İsmail’in kurduğu (1501) Safevi Devleti bir Türkmen devletiydi ve asıl  olarak Anadolu’da biçimlenmiş, Anadolu kökenli Türkmen aşiretlerine dayanmıştı. Osmanlı’nın yerleşikliğe zorladığı yarı göçebe Oğuz boy ve oymakları onların nüfuzu altına giriyorlardı. Öte yandan Safevilik, Şii inancını resmi din haline getirmiş ve İran tarihinde ilk kez Şiilik egemen hale gelmişti. Anadolu’da tarikatlar ve onların etkisiyle halkın Şiiliğe meyletmesi de Osmanlı’yı rahatsız ediyordu. Nitekim, Anadolu’da ayaklanmalar ve Safevilere katılmak üzere göçler başlamıştı.

            Yavuz Sultan Selim, devletin temelinin sarsıldığını çabuk kavradı ve hemen harekete geçti. Önce Anadolu’daki ayaklanmalar bastırıldı. Safevi yanlısı diye bilinen binlerce kişi öldürüldü.

            Ardından Osmanlı ordusu 1514 yazında Safevi ülkesine girdi. Şah İsmail de buna karşılık verdi ve askerlerinin çoğu Türkmen olan iki ordu Çaldıran Ovası’nda karşılaştı. Savaş silah üstünlüğüne sahip Osmanlıların kesin galibiyetiyle sonuçlandı. Şah İsmail kaçtı; Osmanlılar Azerbaycan ve Tebriz’e kadar ilerledi ama bu topraklar tekrar Safevilere bırakıldı. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’yu almak Osmanlılar için yeterliydi. Bu olaydan sonra Anadolu’dan İran ve Azerbaycan’a kitlesel boyutlarda Türkmen göçü yaşandı.