HÜRREM SULTAN EFSANESİ

Osmanlı Hanedanı’nın en iktidarlı ve hakkında en fazla hikaye ve iddia üretilen, kitap yazılan hanım sultanlardan Hürrem Haseki Sultan’dır. Bu dönemi inceleyen ve Harem-i Hümayun adı ile bilimsel bir çalışma yapan tarihçi Leslie Pierce, onun hakkında şöyle yazar: Büyük olasılıkla Batı Ukraynalı’dır. Polonya’da anlatılanlara göre gerçek adı Alexandra Lisowska’dır ve kendisi Rutenyalı bir rahibin kızıdır. Dokuz yaşındayken Kırım Türkleri tarafından esir edilip Kırım Sarayı’nda birkaç yıl tahsil ve terbiye gördüğü, daha sonra Kırım Hanı tarafından, Saray-ı Hümayun’a hediye edildiği bilinmektedir.

Hürrem Sultan saraya geldiğinde Sultan Süleyman Mahidevran Sultan ile evliydi ve Mustafa isminde, herkes tarafından çok sevilip sultan olacağına kesin gözle bakılan bir oğlu vardı. Sarayda özel bir eğitim gören Hürrem, güzelliği, dişiliği, zekası ve becerileriyle padişahın dikkatini çekti, kalbine girdi, Mahidevran’ı  saf dışı bıraktı, resmi nikah kıydırdı, harem kadınları ve saray ileri gelenleri arasında da kendine yer edindi.

Tarihçi Erhan Afyoncu, Muhteşem Süleyman isimli kitabında hayatının ilk dönemi sis kaplı olmasına rağmen Osmanlı tarihine damgasını vuran Hürrem Sultan’ın Kanuni’nin gönlünü nasıl fethettiğini ve ona gönderdiği mektupları anlatır ve İtalyan kaynaklarına dayanarak şöyle yazar: Kanuni’nin validesi Hafsa Sultan’ın 1534’te vefat etmesi üzerine Harem’in tek hakimi Hürrem Sultan oldu ve ilk iş olarak da rakibesi Mahidevran’ı oğlu Şehzade Mustafa’nın yanına göndertti. Bir Venedik elçisinin raporuna inanılacak olursa, Hürrem’i kıskanan Mahidevran onu güzelce hırpalamış, elini yüzünü yırtmıştı. Kavganın olduğu akşam Kanuni, Hürrem’i dairesine çağırtmış, ama Hürrem bu isteği reddetmişti. Bu itiraz padişahın ilgisini daha çok çekmiş ve Hürrem’i getirmelerini emretmişti. Padişahın arzusunu fırsat bilen Hürrem, gözyaşları altında yüzündeki yara izlerini göstererek Mahidevran’ın kendini nasıl dövdüğünü padişaha anlatmıştı. Bunun üzerine Kanuni, Mahidevran’ı haremden uzaklaştırarak, oğlu Şehzade Mustafa’nın yanına gönderdi.

Hürrem Sultan, Kanuni Sultan Süleyman Han’a beş çocuk verdi. Osmanlı hanım sultanları içinde iyilik  yapmakta en önde gelenlerden biri olan Hürrem Sultan, üç kıtaya yayılan geniş toprakların dört bir yanını  bayındır etmek ve insanlara faydalı olmak için büyük çaba harcamıştı. Çeşmeler, medreseler, camiiler, köprüler, Haseki Külliyesi, Şehzade Cihangir Camii, Hürrem Sultan Hamamı yaptığı eserlerden bazılarıdır. Ancak hem tarihçiler hem de sanatçılar onu bu yönüyle değil, hanedan politikaları içindeki entrikalarla dolu kişiliğiyle tasvir etmeyi tercih ettiler. Hürrem Sultan’ın Şehzade Mustafa’nın ve Sultan Süleyman’ın ardından onun tahta çıkmasını destekleyen ünlü sadrazam Pargalı İbrahim Paşa’nın öldürülmesiyle ilgili dolaylı ya da doğrudan etkisi olduğu iddia edilmektedir.