KOSMAS DAMİANOS MANASTIRI

Manastır bugün Eyüp olarak bilinen semtte, Haliç kıyısında bir tepe üzerinde 5. yüzyılda inşa edilmiş. Kilikya civarında şehit edilen Arap kökenli hekim azizler Kosmas ve Damianos’a adanmış. Avrupa’da bu azizler ile ilgili en eski merkezlerden biri olan bu manastır, İstanbul surları dışında olduğu için defalarca tahrip olmuş ve en son 11.yüzyılda İmparator Mihail tarafından büyük ölçüde yenilenmiş. Geniş bahçeler içerisinde büyük bir kilise, şapeller, keşiş hücreleri, yemekhane gibi bölümlerden oluşan manastırın bir de hastanesi vardı. İstanbul’un fethi ya da hemen sonrasında terk edilen manastır, zamanla harap olmuş.

Osmanlı döneminin en kutsal ziyaret yerlerinden biri olan Eyüp Sultan külliyesinin bu manastır üzerine inşa edildiği düşünülürdü. Ama hiçbir kalıntısı bilinmezdi. Ancak Feshane’nin hemen arkasındaki bir tepe üzerindeki manastırın yeri tespit edildi. 17.yüzyılda Amucazade Hüseyin Paşa, bu yapının eşsiz manzarasına sahip olmak için üzerine büyük bir saray inşa ettirmiş. Bugün Osmanlı sarayının kalıntılarıyla manastırın yıkıntıları biraradadır.