İDEAL YERLEŞİM GELENEĞİ

-         Safranbolu’da bulunan evler Türk ev mimarisinin anıtsal örnekleri arasındadır. Genelde giriş katlarında kargir üst katlarda bağdadi olan duvarlar tipiktir. Evlerin planları Osmanlı dönemi boyunca yaygın olarak kullanılan orta sofalı ve yan sofalı plan tiplerindendir. Ama nispeten küçük evlerde bu geleneksel plan şemaları görülmez.

-         17-19.yüzyıllardaki Türk toplumunun sosyo-ekonomik yaşantısını günümüze aktaran Safranbolu evleri, taşın estetik kullanımı, tavan ve duvar süslemeleri ile yörenin iklim özelliklerine göre geliştirilmiş malzeme ve inşa tekniği ile eşsizdir.

-         Arnavut kaldırımlı dar sokaklar insanlar arasındaki sosyal ilişkilere sıcaklık katmış, komşuluk ilişkileri evlerin konumlanmasını etkilemiştir.

-         Evlerinin cephe özelliklerinin başında farklı açılar, şekiller ve tekniklerle dışarı taşan çıkmalar gelir. Bu çıkmalar tek tek konutların cephelerini hareketlendirdiği gibi sokak ve mahalle dokusunun da hareketlenmesini sağlar. Evlerin tamamı bulunduğu yere göre çevresindeki yapılar dikkate alınarak inşa edildiği için doku tamamen birbiriyle uyum içerisindedir. Şimdilik bu dokuyu bozan birkaç kötü uygulama dışında yerleşim korunmuştur.

-         Evler, malzeme ve teknik açısından inşa edildikleri ve hatta öncesi dönemlerin ahşap inşaatları için önemli veriler taşımaktadır. Bu inşaat ayrıntıları birçok açıdan Osmanlı dönemi boyunca Anadolu ve Balkanlar’da inşa edilen konutlar ile paralellik gösterir. Bu nedenle geniş bir bölgede uzun süre yaşayan bir yapılaşma geleneğinin iyi korunmuş örnekleri olarak bu evler genel Osmanlı mimarisi içinde önemli belgeler durumundadır.

-         Yerleşim konutlar, ibadethaneler, çeşme, hamam gibi yapıları ve birçok yerde Arnavut kaldırımı adıyla anılan geleneksel taş kaplamaları ile bir bütün olarak korunmuştur. Osmanlı dönemi kentinin dokusu, oranları ve özel hayatı hakkında önemli ipuçları barındırır. Sokaklar ancak atlılar için tasarlanmıştır. At arabaları için bile dar sayılabilecek sokaklar vardır.

-         Yerleşim dokusunun organik gelişimi, coğrafya ve birbiri ile uyumlu kent ve şehircilik tarihi açısından önemli bir tasarım oluşturmakta. İçinde bulunduğu derin vadiler ile uyumlu ve onlarla olumlu bir temas halinde olan mimari, yeşil bahçeler içerisindedir. Bu doku günümüz dünyasından çok farklı bir yaşam geleneğinin temsilcisi durumundadır.

-         Safranbolu, bölgenin kültürel ve turistik açıdan kalkınması için de büyük bir potansiyele sahiptir. Evlerin çoğu turizm amaçlı kullanımlarla tanışmıştır. Bazıları pansiyon ya da benzeri konaklama tesisleri haline gelmiş ve modern ihtiyaçlar uygun bir şekilde içlerine yerleştirilmiştir. Bugün restoran olarak kullanılan evler de vardır.